به گزارش تابناک به نقل از ایمنا، یکی از حوادث خونین تاریخ انقلاب در اصفهان که در روز 19 مردادماه 1357 مصادف با روز پنجم رمضان رخ داد،کشتار بیسابقه مردم در خیابان مسجد سید،بالاتر از مسجد و کوچههای بین این خیابان و خیابان فروغی و خیابانهای متصل به اطراف منزل آیتالله خادمی بود. مأمورین به مردمی که پس از استماع سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین رضا محبوبی که در منزل آیتالله خادمی بیرون آمده بودند،حمله کردند.جنگ و گریز آغاز شد و حادثه مشهور پنجم رمضان به وقوع پیوست.
امام خمینی (ره) به مناسبت حوادث خشونتبار روزهای قبل اصفهان اطلاعیهای خطاب به مردم اصفهان صادر نمودند.این امر بهشدت در روحیه و رفتار مردم اصفهان مؤثر واقع شد و کار را به آن حد رساند که رژیم پهلوی ناچار شد برای نخستینبار در کشور، در اصفهان اعلام حکومت نظامی کند.
اوضاع اصفهان آنچنان نابسامان و خارج از کنترل شده بود که در هیچیک از مقاطع دیگر تحولات اصفهان سابقه نداشت. مسئولین بلندپایه رژیم پهلوی در اصفهان در میان تدابیر امنیتی شدید موفق شدند، جشن سالگرد مشروطه سلطنتی را که برگزاری آن برای رژیم جنبه حیاتی داشت در عمارت چهلستون اصفهان برگزار و با تشکیل حلقههای امنیتی-انتظامی از ورود مردم به محل جشن جلوگیری کنند.
اقدام ساواک و تحریک انقلابیون اصفهانی
در شب پنجم ماه مبارک رمضان، مردم تحصنکننده تصمیم گرفتند که از منزل آیتالله خادمی خارج شده و تظاهرات را به خیابانهای اطراف بهویژه چهارباغ پایین، دروازه دولت تا میدان شهدا، خیابانهای فروغی، مسجد سید و کوچههای اصلی پیرامون منزل بکشانند. در چنین شرایطی، درگیری شدید تا سحرگاه ادامه یافت. عدهای از مردم شهید و مجروح شدند که این تعداد تا آن زمان در اصفهان بیسابقه بود. حمله مأمورین موجب شد مجدداً گروهی از مردم، شهدا و مجروحان را به منزل آیتالله خادمی برسانند و آنجا را سنگر خود قرار دهند.
درگیریها از طریق کوچههای پرپیچ و خم و پشتبامها ادامه پیدا کرد. گروهی از شهدا و مجروحان را به بیمارستان عسگریه برده بودند. مردمی که برای اهدای خون و کمک به مجروحان به بیمارستان رفته بودند، توسط شهربانی و ساواک دستگیر شدند. این اقدام بیش از هر اقدام دیگری مردم اصفهان را تحریک کرد.
نقش آیت الله خادمى در وقایع 1357اصفهان
با اوجگیری نهضت اسلامی در سال 1357ش، آیتالله خادمی برای آنکه نهضت از مسیر اصیل خود منحرف نشود و مجالس، راهپیماییها و تظاهرات، دربرگیرنده اهداف حضرت امام (ره) باشد، با همفکری یارانش، به سازماندهی آنها پرداخت و تمامی مراحل را تحت نظر گرفت و در بسیاری از آنها شخصاً شرکت جست. نقش محوری آیتالله خادمی در این مقطع حساس، آنجا خود را مینمایاند که تحصن چند روزه مادران و خواهران زندانیان سیاسی در منزل وی و با محاصره نیروهای امنیتی شکل گرفت.
پس از تعطیلی بازار اصفهان، مردم برای کسب تکلیف به سوی منزل آیتالله خادمی روان شدند. این حرکت مردم به تظاهرات و سپس به تحصن در منزل آیتالله بدل گشت و در مدت 10روزی که این تحصن به طول انجامید، منزل وی کانون اصلی انقلاب بود و خود او پذیرای مردم اصفهان شد
نیروهای نظامی در آخرین شب تحصن، اطراف منزل آیتالله خادمی را محاصره کردند و گروهی از مردم مظلوم را به خاک و خون کشیدند. پس از آن، در اصفهان حکومت نظامی اعلام شد. در پی این واقعه، مسئولان سیاسی - امنیتی استان به مرکز اعلام کردند: عامل اصلی و محرک واقعی وقایع اخیر، شخص آیتالله خادمی است. لذا یا باید تعهد همکاری بسپارد(!) و از وقایع اخیر اعلام انزجار و تنفر کند و یا اصفهان را برای همیشه ترک گوید و یا او و فرزندش دستگیر و زندانی شوند
در پی مشورتهای فرمانده نیروی زمینی و رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران با نخستوزیر وقت - جعفر شریف امامی - اعلام شد که دستگیری او و فرزندش، اقدامات تند و خطرناکتری را از سوی مردم اصفهان به دنبال خواهد داشت. از اینرو با شگردها و تهدیداتی ناجوانمردانه، سعی در به زانو در آوردن ایشان نمودند لیکن سیاست و درایت آیتالله خادمی باعث شد که از این اقدامات شیطانی نیز طرفی نبندند.
آیتالله خادمی با وجود کهولت سن و وضعیت نامساعد جسمانی در اکثر مراسم انقلابی مانند یک فریضه شرکت میکرد و چون نمیتوانست پیاده در راهپیماییها شرکت کند، سوار بر اتومبیل و پیشاپیش صفوف مرصوص مردم بیدار و متدین اصفهان حرکت مینمود و دلگرمی بیشتری به آنان میداد.
در راهپیمایی روز هفدهم آذرماه 1357ش، وقتی مأموران حکومت نظامی حرکت راهپیمایی را متوقف کردند، با مخالفت آیتالله خادمی روبهرو شدند و این روحانی آگاه دستور ادامه حرکت داد.
این اقدام وی باعث شد مأموران با بیرحمی تمام جمعیت را به گلوله ببندند، آیتالله خادمی در میان سفیر گلوله و خون بهناحق ریخته زنان و مردان، بر روی زمین نشست. درواقع، آیتالله خادمی با این اقدام خود، موجب پایداری و استقامت مردم و متوقف شدن تیراندازی گردید
آیتالله خادمی پس از تظاهرات عظیم تاسوعا و عاشورای 1357ش که بهدنبال آن مجسمههای پهلوی توسط مردم پایین کشیده شد و چماقبهدستان با حمایتهای همهجانبه رژیم به مردم اصفهان حمله کردند، طی اولتیماتومی به مسئولان، آنان را از ادامه این کار برحذر داشت و اعلام نمود چنانچه این اقدامات متوقف نشود، اعلام جهاد خواهد نمود. بهدنبال این هشدار، مسئولان به وحشت افتادند و اعمال وحشیانه چماقبهدستان متوقف گردید.