نویسنده و پژوهشگر تاریخ البرز، قدمت تاریخی مکتب تشیع را در منطقه هشتگرد استان البرز بالغ بر هزار سال دانست و گفت: دهخدا فخرآور هشتجردی رهبر شیعیان هشتگرد در هزار سال پیش بود.
حسین عسگری روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا به تالیف کتابی با عنوان نام آوران ساوجبلاغ، اشاره کرد و افزود: در این کتاب زندگی، زمانه و آثار 250 تن از مشاهیر منطقه ساوجبلاغ تاریخی شامل شهرستان های ساوجبلاغ و نظرآباد در این کتاب، مورد بررسی قرار گرفته است.
وی اظهار داشت: نصیرالدین ابوالرشید عبدالجلیل قزوینی رازی متکلم و فقیه شیعه در قرن ششم هجری قمری در یکی از آثارش به نام بعض مثالب النواصب فی نقص بعض فضایح الروافض،به مناسبتی از دهخدای فخرآور هشتجردی (هشتوردی) و فرزندش جمال الدین عبدالصمد شیعی یاد کرده است.
وی با اشاره به اینکه این شیعیان، در یکی از روستاهای اطراف شهر قزوین به نام هشتجرد یا هشتورد ساکن بوده اند، گفت: استاد میرجلال الدین حسینی ارموی معروف به محدث (متوفای 1358 خورشیدی) احیاگر میراث مکتوب شیعی، دکتر عبدالحسین زرین کوب (متوفای 1378 خورشیدی) استاد فقید دانشگاه تهران، رسول جعفریان پژوهشگر تاریخ تشیع و علامه علی اکبر دهخدا (متوفای 1334خورشیدی) بر این نظر هستند که منظور از این روستا، همان هشتگرد فعلی مرکز شهرستان ساوجبلاغ از توابع استان البرز است.
وی افزود: این اساتید درباره این شخصیت نوشته اند که به همراه پیروانش بر سر حقانیت شیعه دوازده امامی با اسماعیلیان منطقه الموت قزوین درگیر شده است.
عسگری بیان داشت: برخی از نویسندگان همانند شیخ منتجب الدین رازی (از عالمان نامدار شیعه در قرن ششم هجری قمری) از دهخدای فخرآور هشتجردی به عنوان یک چهره شیعی و فاضل یاد کرده اند که فرزندش در دفاع از شیعه به شهادت رسیده است اما درباره چگونگی شهادت او مطالبی نگفته اند.
وی گفت: بر اساس روایتی متاخر، مهاجران کرد اهل حق که از حومه کرمانشاه به هشتگرد آمده اند بر این نظرند که هشت خانواده کُرد به این محل کوچیده و آن را آباد کردند، از این رو به 'هشت کُرد' و سپس 'هشتگرد' معروف شده است.
این نویسنده و البرز پژوه ادامه داد: بر فرض صحت این روایت، از نظر مطالعات تاریخی، روایت متقدم و کهن درباره روند نامگذاری شهر هشتگرد قابل اعتمادتر است.
**شواهدی از قدمت تشیع در شهرستان ساوجبلاغ
عسگری در ادامه بیان داشت: شواهدی تاریخی در دست است که نشان می دهد؛ تعداد کثیری از مردمان شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز، از همان قرون اولیه اسلامی دل در گرو حبّ اهل بیت (ع) داشته و مذهب تشیّع را به اختیار خود برگزیده بودند.
وی افزود: در خصوص اسناد تاریخی در مورد قدمت تشیع در هشتگرد می توان به دو مورد اشاره کرد که یکی همان وجود فخرآور هشتجردی به عنوان رهبر شیعیان هشتگرد و دیگری وجود مسجد جامعه برغان است.
**تأسیس مسجد جامع برغان
وی ادامه داد: این مسجد از جمله مساجدی است که پیش از صفویان به دست پادشاهان شیعه بنا شده و بدون تردید تشیّع اهالی برغان و روستاهای اطراف آن، از همان زمان ها آغاز شده است.
عسگری تصریح کرد: براساس مدارک موجود، این مسجد 800 سال قدمت دارد و با محوطه ای بسته، دو درخت تنومند و قدیمی را بر خود سایه بان کرده است.
وی افزود: آن طور که کهنسالان محل می گویند 300 سال قبل از احداث مسجد، درختان وجود داشته اند.
وی گفت: براساس مندرجات سر در مسجد برغان، این مسجد به دستور 'کیومرث' از ملوک رستمدار طبرستان احداث شده است؛ او از سلسه پادوسپانان و مرکز حکومتش نزدیک شهر نور مازندران بود؛ که بر اثر خوابی که در جوانی می بیند به تشیّع می گرود.
این البرز پژوه اضافه کرد: او در همان سالها به هنگام عبور از روستای برغان ساوجبلاغ، دستور ساخت این مسجد جامع را می دهد.
وی تاکید کرد: علمایی همانند آیت الله ملا محمدتقی برغانی (معروف به شهید ثالث)، ملا محمد ملائکه برغانی (مرجع اصولیون قزوین)، آیت الله علامه ملا محمدصالح برغانی (بنیانگذار مدرسه صالحیه قزوین و مدرس برجسته حوزه علمیه کربلا) از این روستا برخاسته اند.
